Afgelopen vrijdag vond de tweede ronde van het open kampioenschap bij SV Staunton plaats, waar in tegenstelling tot de reguliere competitie alle spelers willekeurig worden ingedeeld, om het zo mogelijk maken om tegenstanders te krijgen waar je misschien anders nooit tegen speelt. Door het iets lossere karakter van deze competitie worden ook vaker wat creatievere strategieën toegepast, wat nogal eens tot wilde partijen leidt.
Zoals bijvoorbeeld de partij van Gerard Snoeijs (wit) tegen Daniel Koopman (zwart). De stelling in het diagram had een mogelijk vervolg kunnen zijn van deze partij en kwam pas op het bord in de analyse na de partij. Daniel heeft een stuk geofferd voor een sterke koningsaanval, maar als Gerard deze aanval kan doorstaan brengt zijn extra paard de tegenstander in de problemen. Kan wit de aanval overleven, en zo ja, hoe?
1. Dxg8+! is de beste zet voor wit. Na 1. …Kxg8 2. Kxf2 ziet het er op het eerste gezicht prima uit voor wit; 1 toren en 2 paarden lijkt ruime compensatie voor de dame. Echter zijn de twee paarden niet zo veel waard, omdat de huidige pion-structuur vrijwel alle paardensprongen onmogelijk maakt, terwijl de zwarte dame de mogelijkheid heeft om binnen te glippen. Het is niet duidelijk wie hier beter staat. Mijn schaakcomputer beoordeelt deze stelling als vrijwel gelijk, met een klein voordeel voor wit.
Maar waarom is deze zet de beste? De reden is dat na elke andere zet wit vrijwel meteen verliest. Na 1. Kxf2?? volgt 1. …Dh4+ 2. Kf1 Dxh2 en dreigt mat op g2. Het paard op e2 mag niet weg, want dan volgt Tg2 mat. Ook na het verplaatsen van de toren op e1 helpt niet: 3. Td1? Dh1+! 4. Pg1 Dxg1+ en nu lijkt de koning te ontsnappen via e2, maar na 5. Ke2 Tg2+ 6. Kd3 Dd4# staat de koning mat, midden op het bord! De enige optie voor wit is om alsnog Dxg8 te spelen, maar dit is nu te laat: wit heeft een paard minder ten opzichte van de beste
variatie.
1. Kf1?? helpt ook niet, na 1. …Dh4 is het witte paard alsnog verloren. Het tussenplaatsen van loper of paard op g4 is de laatste mogelijkheid, maar dit verliest direct een stuk en stopt de aanval niet. Gezien al deze complicaties is het wellicht niet zo vreemd dat Daniel en Gerard al een remise hadden afgesproken voordat deze stelling op het bord kwam.